Horror Garden
08.09.2019

Voor Brief Encounters koos Gosie Vervloessem (Brussel, 1973) weloverwogen een plek bij gekapte bomen. Het onderwerp van haar performance: het spoor van vernieling dat een insect van amper vijf millimeter achterliet. De letterzetter is een donkerbruin, harig kevertje dat als een sluipmoordenaar door bossen trekt en daar vooral fijnsparren de das omdoet. Gezonde bomen kunnen door harsvorming de insecten weren. Door de droge zomer van vorig jaar echter waren veel sparren verzwakt en lukte het de beestjes zich een weg door de schorsen naar het binnenste van de bomen te boren en daar eitjes te leggen. De larven die daaruit komen, eten zich in een kenmerkend patroon een weg dwars door de bomen heen, wat eruitziet alsof er zinnen in de stam zijn gekerfd. Daaraan dankt het verwoestende insect zijn prachtige naam.

De performance sloot nauw aan bij de praktijk van Vervloessem die in lezingen, workshops, recepten en installaties natuurlijke fenomenen observeert om ze te kunnen begrijpen, duiden en categoriseren. Vervloessem is gefascineerd door onze hang naar controle en systemen van ordening. Kan alles worden geclassificeerd? Hoe moeten we ons verhouden tot een wereld die chaotisch en ongrijpbaar is, een eigen wil lijkt te hebben? In die context moet ook haar interesse voor invasieve plantensoorten, waarnaar ze veelvuldig onderzoek deed, worden gezien. Exoten zijn door toedoen van mensen terechtgekomen in gebieden waar ze van nature niet groeien. Dat begon in de koloniale tijd. Uitheemse soorten passen zich aan hun nieuwe omgeving aan en hebben een sterk overlevingsmechanisme.

Vervloessems doorlopende project Horror Garden speelt daarop in. Daarin stelt ze planten voor als autonome, zelfdenkende organismen die zich aan de exploitatie en onderwerping van mensen ontworstelen en hen de stuipen op het lijf jagen. Voorbeelden ontleende ze aan horrorfilms, waarin planten soms frontaal tot de aanval overgaan. In het bos plaatste ze een wand, waarop ze exhibits presenteerde van Horror Garden, gecombineerd met materiaal over de letterzetter. Het publiek kon plaatsnemen op houten stoeltjes en boomstammetjes terwijl Vervloessem uitweidde over de mens, die moet buigen voor de natuur, die op haar beurt moet buigen voor een insect, de taaiste van alle levende wezens, die zich sinds hun bestaan op aarde, zo’n 400 miljoen jaar, steeds aan veranderingen hebben aangepast en zich vooralsnog onuitroeibaar hebben getoond.