Zeger Reyers - Undergrowth (2017)

Zonder de kruizen vielen ze misschien niet eens op. Voor Disruption plaatste Zeger Reyers (Voorburg, 1966, woont en werkt in Den Haag) een groot aantal kleine sparren op houten kruizen, gelijk kerstbomen, tussen een perceel veel hogere sparren in De Oude Warande. De kruizen waren helwit zodat de bezoeker zowel de sparren als het geometrische grid waarin ze geplaatst waren onmiddellijk opmerkte.

Tegelijkertijd viel op dat ook de oorspronkelijke sparren eveneens dicht op elkaar staan in kaarsrechte rijen. Al heeft het park nooit een commerciële functie gehad, dit stukje leek op een voor houtkap bestemd bosbouwgebied. Door gebrek aan ruimte en licht konden niet alle sparren tot volle wasdom komen en stierven de zwakkere exemplaren voortijdig. Bij kerstbomenkwekerijen worden daarom steeds de kleinste exemplaren omgezaagd. Zo kunnen de overige optimaal groeien. Als het geen mensen zijn die bossen uitdunnen, dan doet de natuur het zelf wel. In De Oude Warande hingen dode bomen schuin tussen de levende.

Met Undergrowth verwees Reyers naar de verwoesting van de aarde door de mens maar ook naar de natuurlijke survival of the fittest. In de natuur geldt het recht van de sterkste. Eigenlijk is dat niet anders in onze individualistische mensenwereld. In het licht van de theorie rond het Antropoceen, die rept van een geconstrueerde werkelijkheid waarin mens en aarde elkaar wederzijds beïnvloeden, is het onderscheid tussen het uit zichzelf doodgaan van de bomen en door toedoen van mensenhand feitelijk irrelevant.

De wisselwerking tussen verschillende leefomgevingen, met en zonder directe inmenging van de mens, staat aan de basis van Reyers’ praktijk. Hij werd bekend met installaties waarbij hij objecten liet begroeien met paddenstoelen of schimmels. Zo zonk hij stoelen af in de Oosterschelde om ze te laten overwoekeren door mosselen, die het publiek mocht opeten. In zijn installaties confronteert hij de natuurlijke en de artificiële wereld met elkaar. De mens zet de natuur zoveel mogelijk naar zijn hand maar zij is oersterk en (zelf)regulerend. Hierdoor wordt de kijker zich bewust van de kwetsbaarheid van de wereld die hij zelf maakt.