Maarten Vanden Eynde - The Last Human (2017)

Welke sporen uit onze tijd zullen onze opvolgers aantreffen, en hoe zullen ze kijken naar de gedragingen van de menselijke soort, naar zijn omgang met elkaar en met de aarde? Om die vraag draait het oeuvre van Maarten Vanden Eynde (Leuven, 1977, woont en werkt in Brussel en St. Mihiel (FR)). Voor zijn onderzoek naar dat toekomstige verleden, bedacht hij zelf een term: genetologie.

Het begon jaren geleden met de vraag welk materiaal de mens voor de archeoloog van de toekomst goed zou vertegenwoordigen. Het bracht Vanden Eynde bij plastic. Een uitvinding die ingrijpende veranderingen voor de mensheid betekende maar inmiddels een onafzienbare bedreiging vormt voor de aarde. Vanden Eynde bevoer de wereldzeeën en bezocht de vijf belangrijkste gyres, de ringvormige stromingen waar het plastic afval zich verzamelt als een plastic soep. Meer dan een ton plastic viste hij uit het water en smolt het in zijn studio met een dakbrander om tot een sculptuur in de vorm van een natuurlijk rif, dat reis na reis uitdijde.

In De Oude Warande werden bezoekers door Vanden Eynde zelf tot archeoloog, of antropoloog, van de toekomst gemaakt. Een archeologische vindplaats midden in het park toonde een futuristisch, bionisch wezen. Een duidelijk herkenbare menselijke vorm, met honderden computerelementen op de schedel. Een menselijke robot, een gerobotiseerde mens? Vanden Eynde baseerde zich voor het geraamte op de zogeheten Dame du Cavillon, een menselijk skelet dat opzien baarde vanwege de ruim tweehonderd schelpen op haar hoofd, gevonden in Frankrijk in 1872.

Met het werk refereerde Vanden Eynde aan de huidige razendsnelle ontwikkelingen binnen de kunstmatige intelligentie. Daarbij worden enerzijds robots ontwikkeld die steeds meer op mensen lijken. Anderzijds is er sprake van vergaande integratie van computertechniek in het menselijk lichaam, waarbij het inplanten van geheugenchips in onze hersenen met behulp van DNA en biochemie de meest verregaande toepassing is.

Ligt hier de laatste mens?