Moment Monument, Firework 25.06.2011
25.06.2011
Er zijn waarschijnlijk niet veel kunstenaars die zich voor hun kunstenaarspraktijk in de pyrotechniek bekwamen. Sandra Kranich (1971 Ludwigsburg, woont in Frankfurt am Main) maakt kunst met vuurwerk. Het gebruik van vuurwerk komt voort uit haar grote interesse in geometrische vormen. In haar tekeningen onderzocht ze altijd al de dynamiek van lijnen toen ze zich realiseerde dat in vuurwerk lijnen daadwerkelijk dynamisch worden. Ze besloot de driejarige opleiding tot pyrotechnicus te volgen, en rondde ‘m met succes af. Nu kon ze haar tekeningen letterlijk de lucht inschieten: flikkerende lijnen van licht die elkaar kruisen en een paar seconden lang allerlei verschillende figuren vormen. Tijd en licht bleken bovendien bijkomende factoren van vuurwerk te zijn die haar werk precies gaven wat de kunstenaar beoogde. Niet alleen is het vuurwerk in staat de platte tekening om te zetten in dynamische driedimensionale figuren, ook zorgt het felkleurige licht voor een esthetisch spektakel en maakt het efemere karakter van het vuur de ervaring van het werk intenser. Als drager van het vuurwerk ontwerpt Kranich sculpturen, waarin ze de explosieven verwerkt. Op verschillende punten op de sculptuur ontstaan explosies en gaan vuurlijnen de lucht in die samen met het oorspronkelijke beeld een kort moment het complete kunstwerk vormen. Wat er na de explosie overblijft – heel soms brandt de sculptuur na de explosie volledig af, maar meestal niet – functioneert als kunstobject op tentoonstellingen, vaak vergezeld van documentatie. Om het te vereeuwigen, worden van het brandende vuurwerk professionele foto- en filmopnamen gemaakt.
De explosie levert vaak onvoorziene beelden op, hoewel Kranich met het moderne precisievuurwerk vrij exact kan berekenen wanneer en op welke hoogte het vuurwerk explodeert. Zo kan ze, tot op zekere hoogte althans, de stereometrische figuren die zullen ontstaan zelf ontwerpen.
Omdat de meeste locaties waar ze exposeert beperkt zijn in ruimte, of brandgevaarlijk zijn, moet Kranich haar werk aan de omgeving aanpassen. Sinds tien jaar maakt ze zelfs vuurwerksculpturen die geschikt zijn om ín een museum getoond, en afgestoken, te worden. Het reken- en installeerwerk dat eraan vooraf gaat is zeer tijdrovend, in sterk contrast uiteraard met het kortstondige moment dat het vuurwerk zichtbaar is voordat het oplost in de lucht.
Behalve in praktische zin probeert Kranich met haar werk ook altijd een inhoudelijke connectie te maken met de locatie. Voor haar pyrotechnische werk dat ze speciaal voor Lustwarande ’11 creëerde, baseerde Kranich zich op een werk van de Braziliaanse kunstenaar Lygia Clark (1920-1988). Clark combineerde haar liefde voor geometrische abstractie met haar wens de kijker tot verregaande interactie met het kunstwerk te bewegen. Haar Matchbox Structures uit 1964, waarop Kranichs sculptuur was geïnspireerd, zijn constellaties van beschilderde luciferdoosjes in verschillende samenstellingen, die de toeschouwer uitdagen alle mogelijke variaties te testen door eenvoudig een doosje te verschuiven. Kranichs werk met de alleszeggende titel Moment Monument, Firework 25.6.2011 was eveneens opgebouwd uit rechthoekige dozen van brandbaar bouwhout en was schuin omhoog op een open veld in het bos geplaatst. De sculptuur was op het hoogste punt ruim 3,5 meter. Erin en eraan bevonden zich explosieven. Het vuurwerk werd tijdens de opening ontstoken en duurde ongeveer vijf minuten, waarna de sculptuur volledig afbrandde. Kranichs keuze voor Clark wekt geen verbazing. Allebei stoere vrouwen die een bijzondere positie in de kunstgeschiedenis hebben verworven en wier kunstenaarspraktijk wortelt in het Constructivisme. En net als Clark wil ook Kranich het publiek haar kunst intens laten ervaren.